ون فراسن و براهین رئالیسم علمی
Authors
abstract
یکی از دامنه دارترین بحث ها در فلسفه علم، بحث رئالیسم علمی است. رئالیست ها معتقدند که فقط با اعتقاد به واقع نمائی علم می توان به توجیه فلسفی و تاریخی قابل قبولی از سیر علم و فعالیت علمی دست یافت. درمقابل، آنتی رئالیست ها درصدد آنند تا با اشاره به مشکلات برداشت رئالیستی از علم، نشان دهند که برداشت های بدیل و به تعبیر دقیقتر، مناسب تری نیز وجود دارد. یکی از این برداشت ها برداشت تجربه گرایان قائل به برساختن است که نماینده ی اصلی آن ون فراسن است. وی در کتاب اصلی خود، «تصویر علمی» (که دیدگاه های خود را در آن معرفی نموده است)، ضمن اشاره به ضعف های موجود در استدلال برای رئالیسم، درصدد است نشان دهد برداشت رئالیستی هیچ ارجحیتی بر تجربه گرایی قائل به برساختن ندارد و هر آنچه با اعتقاد به رئالیسم قابل تبیین است، با اعتقاد به تجربه گرایی قائل به برساختن نیز تبیین شدنی است.
similar resources
ون فراسن و تجربه گرایى برسازنده
بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمى را در دفاع از تجربه گرایى و مخالفت با واقع گرایى علمى منتشر کرد. ادعاى او این است که رویکرد ارائه شده بدیلى قابل قبول براى واقع گرایى است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختى مخاطرات کمترى دارد. عنوانى که وى براى رویکرد خود برگزیده است، یعنى تجربه گرایى بر سازنده، گویاى این امر است که وى علاوه بر پایبندى به تجربه گرایى، رهیافتى را در قبال ساختار نظریه هاى علمى...
full textمعضل مشاهده‌ناپذیرها دفاعی از تمایز مشاهده‌پذیر/ مشاهده‌ناپذیر ون فراسن
چکیده ون فراسن در تجربه‌گرایی برساختی قصد دارد بر مبنای تمایز معرفت‌شناختی پایه بین هویات مشاهده‌پذیر و هویات مشاهده‌ناپذیر، از تمایزهای معرفت‌شناختی صدق/کفایت تجربی و باور معرفتی/پذیرش پراگماتیک، دفاع کند. عده‌ای از منتقدان، صرف نظر از مخالفت یا موافقت با این دو تمایز معرفت‌شناختی، با تمایز معرفت شناختی پایۀ مذکور مخالفاند. گرچه خود ون فراسن در همدلی با این منتقدان و با گریزی زبانشناختی، ...
full textون فراسن و تجربه گرایی برسازنده
بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمی را در دفاع از تجربه گرایی و مخالفت با واقع گرایی علمی منتشر کرد. ادعای او این است که رویکرد ارائه شده بدیلی قابل قبول برای واقع گرایی است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختی مخاطرات کمتری دارد. عنوانی که وی برای رویکرد خود برگزیده است، یعنی تجربه گرایی بر سازنده، گویای این امر است که وی علاوه بر پایبندی به تجربه گرایی، رهیافتی را در قبال ساختار نظریه های علمی...
full textجزمیت یا عقلانیتِ رویکرد تجربی ون فراسن؟
کتاب رویکرد تجربی از آثار متأخر ون فراسن است که در آن هم بیان جدیدی از تجربه گرایی ارائه می کند و هم به تبیین نسبت آن با علم و دین می پردازد. رویکرد تجربی ون فراسن، که وجه بارز آن نگرشی منفی به متافیزیک است، قرار است در کنار معرفت شناسی جدید وی با عنوان اراده گرایی، که یک رویکرد غیرجزمی به عقلانیت است، دیدگاهی منسجم را نتیجه دهد. هدف مقالۀ حاضر این است که نشان دهد،این انسجام پایدار نیست؛ زیرا ر...
full textآموزه‌های واقع‌گرایی علمی و براهین مؤید آن
واقع‌گرایی علمی عبارت است از این دیدگاه که بهترین نظریه‌های علمی ما توصیف‌های تقریباً حقیقی از جنبه‌های مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر جهان مستقل از ذهن عرضه می‌کند. مناقشه واقع‌گرایان و منتقدانشان بر سر این دیدگاه در قلب مباحث فلسفه علم است. در این مقاله، پس از بررسی اصول محوری موضع واقع‌گرایانه می‌کوشیم ادله آنها را در پاسخ به انتقادات مطرح‌شده از سوی دیدگاه‌های رقیب ذکر کنیم.
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
روش شناسی علوم انسانیPublisher: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
ISSN 1608-7070
volume 11
issue 43 2005
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023